หัวข้อที่ท่านนิมนต์มาพูดในวันนี้ ตั้งเป็นคำถามว่า จะพัฒนาบุคคลให้มีคุณธรรมและจริยธรรมได้อย่างไร อาตมภาพมีข้อสังเกตในเบื้องต้นนิดหน่อยว่า ในช่วงหลังๆ สักสิบกว่าปีมานี้ มีการประชุม มีการสัมมนาต่างๆ เกี่ยวกับเรื่อง คุณธรรมและจริยธรรม บ่อยครั้ง ในกระทรวงศึกษาธิการเอง กรมกองต่างๆ ก็มีการจัดเรื่องนี้กันมาก กว้างออกไปในวงการศึกษาด้วยกัน คณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ ก็ดี ทบวงมหาวิทยาลัย ก็ดี ตลอดจนหน่วยงานที่ไม่เกี่ยวกับการศึกษาโดยตรง เช่น ก.พ. ในวงกว้างทั่วๆ ไป ก็มีการประชุม มีการสัมมนาในเรื่องจริยธรรมกันมาก
อันนี้เป็นข้อสังเกต เกี่ยวกับสภาวการณ์ที่ได้มีขึ้นในระยะสิบกว่าปีมานี้ ถ้าหวนหลังไปก่อนหน้านั้น รู้สึกว่า จะไม่ค่อยมีการสนใจในเรื่องจริยธรรมกันมากเท่าไร