ปีใหม่ ต้อนรับ หรือท้าทาย

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต)

เวลาแต่ละวัน อย่าให้ผ่านไปเปล่า

ทีนี้กาลเวลาที่ผ่านไป เมื่อมันกลืนกินสัตว์ทั้งหลายไปด้วย ไม่ผ่านไปเปล่าอย่างนี้ เราก็ต้องมีวิธีปฏิบัติต่อเวลา เพราะถ้าเราขืนปล่อยให้เวลากินเราฝ่ายเดียว เราก็แย่ เราก็เสื่อม เราก็สูญเสีย ไม่มีความเจริญก้าวหน้า เพราะฉะนั้นท่านจึงสอนเราให้ใช้เวลาอย่างไม่ผ่านไปเปล่าเหมือนกัน คือเวลาไม่ผ่านไปเปล่า มันกลืนกินเรา เราแก่เฒ่าชราลง แต่พร้อมกันนั้นเราก็ใช้เวลาอย่างไม่ผ่านไปเปล่าเหมือนกัน

เพราะฉะนั้น จึงมีพุทธภาษิตสอนเตือนใจเราไว้ ให้รู้จักใช้ประโยชน์จากเวลา ซึ่งน่าจะนำมาอ้างในระยะปีใหม่ด้วย จะได้เตือนใจให้เราใช้เวลาเริ่มต้นตั้งแต่วันขึ้นปีใหม่นี้เป็นต้นไป ให้ถูกตามหลักธรรม

พุทธศาสนสุภาษิตบทนี้ แปลเป็นภาษาไทยง่ายๆ ว่า เวลาแต่ละวันอย่าให้ผ่านไปเปล่า ไม่มากก็น้อย ต้องให้ได้อะไรบ้าง

อันนี้สำคัญมาก บางคนชอบคาถาภาษาบาลีถือว่าศักดิ์สิทธิ์ จะจำไว้ก็ได้ ถ้าใครเก่งก็จำไว้เลย จะว่าเป็นภาษาบาลี นิดเดียว ไม่ยาว

อโมฆํ ทิวสํ กยิรา อปฺเปน พหุเกน วา ว่าครั้งเดียว ให้จำเอาเอง ใครจำได้ก็เก่ง นี้เป็นคาถาศักดิ์สิทธิ์ ถ้านำไปใช้จะศักดิ์สิทธิ์จริงๆ เพราะเป็นประโยชน์เห็นชัดๆ เวลาแต่ละวันอย่าให้ผ่านไปเปล่า ไม่มากก็น้อยต้องให้ได้อะไรบ้าง ลองได้วันละเล็กละน้อยก็ศักดิ์สิทธิ์แน่เลย เพราะเกิดผลจริง

ทีนี้ ที่ว่าไม่มากก็น้อยต้องให้ได้อะไรบ้างนั้น คนก็คิดกันไปต่างๆ บางคนอาจจะคิดถึงการได้เงิน บางคนก็คิดถึงได้งาน ว่าทำงานคืบหน้าไปแค่ไหน บางคนก็คิดไปถึงการศึกษาเล่าเรียน บางคนก็คิดไปถึงการช่วยเหลือทำประโยชน์แก่ผู้อื่น ให้แก่สังคมประเทศชาติ บางคนก็คิดถึงเรื่องความสุขความทุกข์ ว่าวันนี้เราได้สุขได้ทุกข์แค่ไหนเพียงไร หรือว่าได้คุณธรรม ได้การพัฒนาชีวิตของตนเอง หรือแม้กระทั่งได้ปัญญาความรู้ความเข้าใจ ว่าเวลาผ่านไปวันนี้เราได้ค้นคว้าอะไรได้ปัญญาเพิ่มขึ้น มีความรู้ เข้าใจอะไรดีขึ้นบ้างไหม อย่างนี้เป็นต้น

เรื่องนี้ในที่สุดก็ไปจบที่ตัวเอง อย่างที่เคยพูดบ่อยๆ ว่า แม้แต่วินาทีสุดท้ายเวลาไปนอนก่อนหลับ ถ้าสำรวจแล้วไม่ได้อะไรเลยก็ขอให้ได้ก่อนหลับ คือทำจิตใจให้เบิกบานผ่องใส นี่ก็คือได้เหมือนกัน จึงไม่มีวันไหนที่เราจะหมดสิ้นหวังในการได้ลาภอันประเสริฐ แม้กระทั่งสุดท้ายก่อนจะหลับ ถ้าทำจิตใจให้ผ่องใสเบิกบานได้ ก็คุ้มแล้วทั้งวัน แล้วก็คิดตั้งใจว่าวันต่อไปเราจะทำสิ่งที่ดีงามอย่างไรให้เวลาผ่านไปอย่างได้ประโยชน์จริงๆ

ที่พูดมานี้ก็เป็นวิธีปฏิบัติอย่างหนึ่ง ซึ่งถ้าทำได้ก็จะมีความหมายว่า วันเวลาต่อไปในปีใหม่นี้ จะเป็นเวลาแห่งความเจริญก้าวหน้างอกงาม เพราะว่าถ้าได้วันหนึ่งแม้จะเล็กน้อย กว่าจะครบปีก็ได้มากมายทีเดียว อันนี้เป็นพุทธภาษิตหนึ่งที่เป็นประโยชน์ ถ้านำมาปฏิบัติก็จะเกิดผลเป็นความศักดิ์สิทธิ์ที่แท้จริง

เนื้อหาในเว็บไซต์นอกเหนือจากไฟล์หนังสือและไฟล์เสียงธรรมบรรยาย เป็นข้อมูลที่รวบรวมขึ้นใหม่เพื่อช่วยในการศึกษาค้นคว้าของผู้สนใจ โดยมิได้ผ่านการตรวจทานจากสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
ผู้ใช้พึงตรวจสอบกับตัวเล่มหนังสือหรือเสียงธรรมบรรยายต้นฉบับก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง