เมื่อกลางเดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๖๓ นี้ ผู้เขียนเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาลเพื่อบำบัดอาพาธที่นับว่าเป็นคราวใหญ่ครั้งหนึ่ง ในช่วงเวลานั้น สถานการณ์โรคโควิด-19 กำลังเริ่มชัดขึ้น พอออกจาก รพ. ตอนสิ้นเดือน ก.พ. ก็พอดีว่าสถานการณ์โรคโควิด-19 เข้าสู่ระยะเกือบวิกฤติ ที่ รพ. มุ่งรับหน้าโรคโควิด-19 ผู้ป่วยด้วยโรคอื่นๆ ถ้าไม่จำเป็นจริงๆ จะได้รับคำแนะนำไม่ให้เข้า รพ. นี่คือถ้าอาพาธช้าอีกนิด โรคของตนคงวิกฤต
ออกจาก รพ. แล้ว ผู้อาพาธไปพักฟื้นยาวอยู่ในชนบทที่ร้อนระอุด้วยไอแดด มีเสียงจากพระและโยมบอกต่อๆ กันไปให้ได้ทราบว่า ในสถานการณ์โรคร้ายนี้ หลายคนกังวลใจ อยู่กันไม่เป็นปกติสุข ขอให้พูดธรรมไปแนะนำและปลุกปลอบใจ ผู้อาพาธรอพอให้มีกำลังดีขึ้นสักหน่อย แล้ววันหนึ่ง ก่อนกลางเดือน เม.ย. ๒๕๖๓ ทางค่ายอารยาภิวัทธน์ก็ได้จัดเตรียมการ โดย ดร.พุทธชาติ แผนสมบุญ ดำเนินการบันทึกธรรมกถาเรื่อง โพชฌงค์: สวดก็ได้ แต่ถ้าใช้ จะยิ่งดี แล้วส่งแจกต่อกันไป
ต่อมา ทางชมรมกัลยาณธรรม มี ทพญ. อัจฉรา กลิ่นสุวรรณ์ เป็นประธาน ได้ถอดเสียงพูดธรรมนั้น เพื่อเผยแพร่ในวารสารโพธิยาลัย และได้ส่งผ่านทางพระครูประคุณสรกิจ (การุณย์ กุสลนนฺโท) ส่งต่อมา เพื่อให้ผู้พูดตรวจทาน จึงได้ตรวจจนเสร็จ นอกจากพิมพ์ในวารสารโพธิยาลัยแล้ว ก็เห็นควรพิมพ์เป็นเล่มหนังสือด้วย และก็ได้รับความเอื้อเฟื้อจากอาจารย์เถกิง พริ้งพวงแก้ว ออกแบบปกให้ ดังที่ปรากฏในบัดนี้
ขออนุโมทนาทุกท่านทุกนามที่ได้มีน้ำใจเป็นบุญช่วยเกื้อกูลในด้านต่างๆ โดยตรงบ้าง โดยอ้อมบ้าง ทำให้ธรรมกถานี้ปรากฏมี จนเกิดเป็นหนังสือเล่มนี้ ที่สำเร็จเป็นธรรมทานสมหมาย
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ปยุตฺโต)
๒๐ พฤษภาคม ๒๕๖๓