ทีนี้ เมื่อมองสั้นเข้ามาอีก ดูช่วงสั้น แคบเข้ามา ก็จะเห็นความสัมพันธ์ระหว่างวิชาพื้นฐาน กับวิชาชีพและวิชาเฉพาะด้านทั้งหลายในอีกระดับหนึ่งว่า สองอย่างนี้มีความสัมพันธ์กันอย่างไร เรามักจะเข้าใจความหมายของวิชาพื้นฐานทั่วไปว่า เป็นวิชาพื้นฐานสำหรับการเรียนต่อในระดับสูงขึ้นไป ซึ่งอันนี้ก็คงไม่ผิด แต่อาจจะมีปัญหาว่า เราเข้าใจกันอย่างไรในความหมายของความเป็นพื้นฐานสำหรับไปศึกษาต่อในวิชาอื่นๆ ขอพูดให้แคบเข้ามาว่า เป็นวิชาพื้นฐานสำหรับไปศึกษาในวิชาเฉพาะวิชาชีพต่างๆ ซึ่งมีความหมายไม่ใช่เพียงว่าเป็นวิชาเบื้องต้น สำหรับไปศึกษาต่อในวิชาอื่นที่สูงขึ้นไป แต่คำว่าเป็นวิชาพื้นฐานสำหรับไปเรียนวิชาชีพและวิชาเฉพาะทั้งหลายนั้น มีความหมายพิเศษออกไปว่า เป็นวิชาที่ทำให้บุคคลมีความพร้อมและมีท่าทีที่ถูกต้อง ในการที่จะเรียนวิชาการอื่นๆ ให้ได้ผลดีตามวัตถุประสงค์ของมัน และไม่เฉพาะว่าให้พร้อมและมีท่าทีที่ถูกต้องต่อการเรียนวิชาอื่นๆ เท่านั้น แต่มีท่าทีและความพร้อม ที่จะปฏิบัติอย่างถูกต้องต่อประสบการณ์อะไรต่างๆ ที่เกี่ยวข้องเข้ามาในการดำรงอยู่หรือในชีวิตของตนด้วย ยกตัวอย่างเช่นว่า วิชาพื้นฐานนั้นต้องทำให้บุคคลมีฉันทะที่จะเล่าเรียนศึกษาอย่างจริงจัง มีแรงจูงใจที่ถูกต้องในการเรียนว่าเรียนไปเพื่ออะไร ว่าเรียนไปเพื่อจะใช้วิชาการนั้นๆ ทำประโยชน์ให้แก่สังคมเพื่อรู้จักดำเนินชีวิตให้ถูกต้อง เอาไปใช้แก้ปัญหาอย่างได้ผลดี และทำให้มีความสามารถในการที่จะเรียน เช่น เรียนเป็น รู้จักคิด รู้จักค้นคว้า เอามาใช้ในการพัฒนาศักยภาพของตนได้ ดังนี้เป็นต้น วิชาอย่างนี้แหละเรียกว่าเป็นวิชาพื้นฐานในการที่จะเรียนต่อไปในวิชาอาชีพอื่นๆ ความหมายของการเป็นพื้นฐานนั้น ไม่ใช่ว่าเป็นความรู้เบื้องต้นสำหรับเรียนต่อในวิชาอื่นที่สูงขึ้นไป แต่มันทำให้พร้อมและมีท่าทีที่ถูกต้องในการที่จะเรียนจะใช้วิชาทั้งหลายทีเดียว
รวมความว่า เรามองความมุ่งหมายของวิชาการต่างๆ เป็นสองระดับคือ ในระดับสุดยอดหรือช่วงยาว วิชาพื้นฐานทั่วไป มุ่งเพื่อสร้างบัณฑิต ส่วนวิชาอื่นๆ ที่เป็นวิชาเฉพาะและวิชาชีพทั้งหลาย มุ่งเพื่อสร้างเครื่องมือหรืออุปกรณ์ให้แก่บัณฑิต ส่วนในกระบวนการเรียนการสอนระหว่างนั้นก็มีความมุ่งหมายช่วงสั้น คือ วิชาพื้นฐานทั่วไป เป็นวิชาที่จะทำให้คนมีความพร้อม และมีท่าทีที่ถูกต้องในการที่จะศึกษาเล่าเรียน พูดง่ายๆ ก็คือ ในช่วงสั้นวิชาพื้นฐานทั่วไปเป็นวิชาสำหรับสร้างความเป็นนักศึกษา หรือความเป็นนักเรียนที่ดี ตอนนี้เรากำลังขมวดแคบเข้ามาแล้ว พูดถึงเฉพาะวิชาพื้นฐานทั่วไป ซึ่งในช่วงยาวมุ่งเพื่อสร้างบัณฑิต และในช่วงสั้นระหว่างนั้น ก็มีความมุ่งหมายเพื่อสร้างนักศึกษาและนักเรียนที่ดี