ชีวิตคู่ที่มีคุณค่า

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต)

รักแท้ดูที่ไหน และเป็นอย่างไร

ความรัก นี้เป็นคำที่สืบเนื่องต่อมาจากคุณพ่อคุณแม่ ก่อนที่เราจะมีชีวิตครอบครัวนั้น มีคนที่เป็นศูนย์กลางสำคัญที่ให้ความรักแก่เรา คือคุณพ่อคุณแม่ และความรักของคุณพ่อคุณแม่นี่แหละที่ทำให้เรามีความสุข

ถ้าเราจะมีความสุข ก็จะต้องมีความรัก แต่ความรักนั้นมีความหมายอย่างไร จะเข้าใจความหมายของความรัก ก็ดูที่คุณพ่อคุณแม่ ผู้มีความรักที่แท้

ความรักของคุณพ่อคุณแม่นั้น มีความหมายว่า อยากให้ลูกเป็นสุข และอยากเห็นลูกมีความสุข

ทีนี้ ความรักแบบนี้ เป็นคุณธรรม ซึ่งช่วยผดุงรักษา ทำให้โลกร่มเย็นเป็นสุข

ถ้าคนเรามีความรักแบบนี้ คืออยากให้คนอื่นเป็นสุข เราก็จะต้องพยายามทำให้เขาเป็นสุข คือ พออยากให้เขาเป็นสุข ก็อยากเห็นเขาเป็นสุข เมื่อเขายังไม่เป็นสุข ก็อยากทำให้เป็นสุข พอเห็นเขาเป็นสุข หรือทำให้เขาเป็นสุขได้สมใจเรา เราก็มีความสุขไปด้วย

ความสุขแบบนี้ เรียกว่าความสุขร่วมกัน คือสุขทั้งสองฝ่าย ลูกก็เป็นสุข พ่อแม่ก็เป็นสุข

ความสุขของคุณพ่อคุณแม่นั้น บางทีก็เหมือนกับมาฝากไว้กับลูก ถ้าลูกไม่สุข ยังมีทุกข์ พ่อแม่ก็พลอยเป็นทุกข์ไปด้วย อันนี้เป็นความรักที่เรียกว่า เมตตา ในระดับของปุถุชน

แต่เราจะต้องทำความรู้จักว่า ที่จริงความรักนั้นยังมีอีกแบบหนึ่ง หมายความว่า รวมแล้ว ความรักมี ๒ ประเภท

ความรักอีกประเภทหนึ่งคือ ความถูกใจ พอใจ อยากได้เขามาเพื่อทำให้ตัวเราเป็นสุข

เพื่อให้ชัด ก็ต้องแยกกับความรักแบบแรกที่พูดไปแล้ว จึงขอย้ำอีกครั้งหนึ่งว่า

ความรักแบบที่หนึ่งอย่างของคุณพ่อคุณแม่ คือ รัก-อยากให้เขาเป็นสุข

ส่วนความรักแบบที่สอง คือ รัก-อยากได้เขามาทำให้เราเป็นสุข

ความรักแบบอยากได้เขามาเพื่อให้เราเป็นสุขนี้ เป็นความรักที่ต้องระวัง

ถ้าเราไม่พัฒนาตัวเอง พูดง่ายๆ คือ ถ้าไม่พัฒนาความรักแบบที่อยากให้เขาเป็นสุขขึ้นมาในใจของเราด้วย ความรักแบบอยากได้เขามาเพื่อให้เราเป็นสุขนี่ จะทำให้เกิดปัญหา เพราะเป็นความรักประเภทที่พูดง่ายๆ ว่ายังมีความเห็นแก่ตัว

ถ้าเรามีความรักประเภทนี้อย่างเดียว ต่อไปก็จะเป็นทางมาของความขัดแย้งและปัญหา เช่นจะมีการเรียกร้อง และเอาแต่ใจตัว

เพราะฉะนั้น คนที่จะมีชีวิตรับผิดชอบในการสร้างสรรค์ให้เกิดความเจริญงอกงาม จะต้องพัฒนาความรักแบบที่เป็นคุณธรรม คือความอยากให้เขาเป็นสุขขึ้นมาให้ได้

ถ้าเป็นคนที่มีคุณธรรม มีจิตใจดีงาม ความรักประเภทนี้จะมีเป็นพื้นใจอยู่เองแล้ว ทีนี้ พอมีความรักประเภทที่สองแบบถูกใจพอใจขึ้นมา ก็จะไปหนุนความรักที่อยากให้เขาเป็นสุขนั้นให้เกิดเพิ่มขึ้น ทำให้ความรักสองอย่างนั้นไปด้วยกัน และจะเป็นเครื่องช่วยดำรงรักษาให้ชีวิตที่มีความรับผิดชอบร่วมกันนี้อยู่ยั่งยืนไปได้ด้วยดี

เนื้อหาในเว็บไซต์นอกเหนือจากไฟล์หนังสือและไฟล์เสียงธรรมบรรยาย เป็นข้อมูลที่รวบรวมขึ้นใหม่เพื่อช่วยในการศึกษาค้นคว้าของผู้สนใจ โดยมิได้ผ่านการตรวจทานจากสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
ผู้ใช้พึงตรวจสอบกับตัวเล่มหนังสือหรือเสียงธรรมบรรยายต้นฉบับก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง