แง่คิดข้อสังเกตเกี่ยวกับการปฏิรูปการศึกษา

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต)

แง่คิดข้อสังเกต
เกี่ยวกับ
การปฏิรูปการศึกษา1

เกริ่นนำ

ท่านอธิบดีกรมวิชาการ ท่านอาจารย์ เจ้าหน้าที่ และผู้มาเยือนกรมวิชาการทุกท่าน

วันนี้เป็นวันสิริมงคลอย่างยิ่ง เป็นวันสถาปนากรมวิชาการที่ได้เวียนมาบรรจบครบ ๔๔ ปี มีพิธีกรรมทางศาสนา คือ การทำบุญเลี้ยงพระ และมีกิจกรรมคล้ายๆ การฟังเทศน์ ท่านที่ปรึกษา ท่านรัฐมนตรี พร้อมด้วยท่านรองปลัดกระทรวง เป็นต้น ก็ได้ให้เกียรติมาร่วม ถือว่าท่านมาแสดงมุทิตาจิต

การจัดงานนี้ก็เหมือนกับการอนุวัตรตามวัฒนธรรมประเพณีของเรา คือ พอถึงวันสำคัญก็มีการทำบุญเลี้ยงพระ แล้วก็ฟังธรรม ตอนนี้เลี้ยงพระเสร็จแล้วก็มีการฟังธรรม เป็นการทำบุญอีกส่วนหนึ่งให้ครบทั้งทาน ศีล และภาวนา ทานก็คือการเลี้ยงพระ เวลาเลี้ยงพระก็จะมีการทำพิธีที่เป็นสัญลักษณ์อย่างหนึ่ง คือ การรับศีล และสำรวมกายวาจาอยู่ในความสงบเรียบร้อยดีงามตามวินัยและวัฒนธรรม ซึ่งถือว่าเป็นศีล ส่วนการฟังธรรมต่อไปนี้ก็เป็นภาวนา

ภาวนาคือ การฝึกอบรมจิตใจและปัญญา ซึ่งแยกเป็น จิตตภาวนา คือ พัฒนาจิตใจ และปัญญาภาวนา คือ พัฒนาปัญญา เป็นอันว่าครบถ้วน ส่วนในแง่ของอาตมภาพผู้แสดงธรรมนั้น ถือว่าเป็นการมาร่วมอนุโมทนาในงานมงคลของกรมวิชาการ

การปาฐกถาวันนี้ไม่มีหัวข้อเรื่อง แต่หลังจากได้รับนิมนต์แล้วก็ได้ยินเสียงที่บอกต่อๆ กันมาจากกรมวิชาการว่า ประสงค์จะให้พูดเรื่อง “การปฏิรูปการศึกษา

1ปาฐกถาธรรม เนื่องในโอกาสวันสถาปนากรมวิชาการ ครบรอบ ๔๔ ปี วันที่ ๘ มีนาคม ๒๕๓๙ ณ ห้องประชุมชั้น ๒ กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ
เนื้อหาในเว็บไซต์นอกเหนือจากไฟล์หนังสือและไฟล์เสียงธรรมบรรยาย เป็นข้อมูลที่รวบรวมขึ้นใหม่เพื่อช่วยในการศึกษาค้นคว้าของผู้สนใจ โดยมิได้ผ่านการตรวจทานจากสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
ผู้ใช้พึงตรวจสอบกับตัวเล่มหนังสือหรือเสียงธรรมบรรยายต้นฉบับก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง