จะมีตนที่พึ่งได้ ต้องมีธรรมและปัญญาที่จะตัดสินใจ - ธรรมบรรยาย โดย สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต)

ภาษา	ไทย
อยู่ในชุด	วิกฤตบ้านเมืองวันนี้ โอกาสที่มีควรเป็นของใคร?
ข้อมูลเบื้องต้น	[01:58] การพัฒนาปัญญา ที่ไม่ขึ้นต่อศรัทธา และไม่ติดที่ทิฏฐิ [16:21] สภาพจิตที่ขัดขวางการพัฒนาปัญญา [21:08] การคิดเป็นส่วนหนึ่งของการแสวงปัญญา ตัวอย่างเรื่อง ตาบอดคลำช้าง [27:39] สังคมประชาธิปไตย ฟังกันง่าย หาความรู้ ตัดสินใจด้วยปัญญา ตัวอย่างเรื่องตัวห่า [34:44] พัฒนาชาวพุทธ พัฒนาประชาธิปไตย ให้รู้จักพูด รู้จักฟัง แสวงปัญญา ไม่ติดทิฏฐิ ---------------------------------- [06:02] ...คนที่เป็นเหมือนกับเป็นคนเจ้าปัญญาหน่อย มีความรู้ขึ้นไปก้าวหน้าไปในการค้นคว้าหาความจริงเนี่ยะมันก็อาจจะได้เป็นความจริงเป็นระดับๆ พอได้ถึงความจริงในระดับนึงๆแล้วเนี่ยะ มันมักจะเกิดมีอันนึงก็คือความเห็นว่าเป็นอย่างนั้นเหมือนกับไปสรุปความจริง จากการที่ตนได้รู้ ไปส่วนหนึ่งแง่หนึ่ง ก็สรุปว่าเนี่ยะเป็นความจริงแล้วอันนี้ท่านเรียกว่า ‘ทิฏฐิ’ ก็เอาไอ้ตัวความเห็นของตัวเองนี่ ข้อสรุปของตัวเองว่าเป็นความจริงไป พอตัดสินว่าเป็นความจริงแล้วทีนี้ก็ ตัวเองก็หยุดแล้ว ไม่เดินหน้าแล้ว เพราะนึกว่าตัวเองถึงความจริง แล้วทีนี้ก็เกิดความขัดแย้งกับผู้อื่นได้อีก ใครมาเห็นอย่างอื่นก็เกิดความขัดแย้ง ความขัดแย้งก็เกิดมีปัญหาเรื่องความยึดถือที่เป็นกิเลสของคนเข้าไปอีก มันก็เลยซับซ้อนนะ ก็ต้องให้เค้าเชื่ออย่างที่ตัวเชื่อ ... ---------------------------------- [34:44] ... หาความรู้ไป ฟังกันไป รับฟังกันไปนะ มีหลักในการอยู่ร่วมกัน เราต่างก็แสวงปัญญาร่วมกันแล้วพูดกันดีๆ ถ้าพูดไม่ดีท่านก็กำกับไว้อีกในกระบวนการหาปัญญาเนี่ยะ ต้องใช้คำพูดให้ดี เพื่อจะได้ให้คำพูดเนี่ยะไม่มาเป็นตัวขัดขวางในกระบวนการแสวงปัญญา ถ้าพูดไม่ดี โกรธกัน จิตมันก็ไม่เที่ยง มันก็ไม่ตรง มันก็ขุ่นมัว มันก็ไม่เห็นตามเป็นจริงอีก ... ----------------------------------
ที่มา	จาก ตอบปัญหาพระใหม่ แก่ พระนวกะ ณ วัดญาณเวศกวัน
เรื่องที่ควรฟังก่อน	ประชาธิปไตยต้องพัฒนาคน ให้มีตนที่พึ่งได้
เรื่องที่ต่อเนื่อง	นิติธรรมค้ำจุนรัฐไว้ แต่แก้ปัญหาไม่ถึงใจและไม่พัฒนาคน